دایره لغات در فن بیان
حتما مشاهده کردید که افرادی که از فن بیان بالایی برخوردارند مثل سخنرانان حرفهای یا گویندگان موفق، در بین صحبت هایشان به خوبی از عبارات و کلمات مختلف استفاده میکنند و اصطلاحا کلمه کم نمیاورند. اگر شما به این مشکل برخورده اید که در بین صحبتهایتان گاهاً دچار مشکل میشوید و کلمات مناسب به راحتی به روی زبانتان جاری نمیشود احتمالا دچار کمبود دایره لغات هستید.دایره لعات در فن بیان یکی از مهم ترین مباحث در افزایش قدرت فن بیان افراد میباشد،پس اگر میخواهید بدانید دایره لغات دقیقا چیست و چگونه میتوانید آن را تقویت کنید تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
قبل از هرچیز توصیه میکنیم ویدئو زیر را مشاهده نمایید
دایره لغات در فن بیان چیست؟
قبل از این که بخواهیم راهکارهای افزایش دایره کلمات و واژگان را بدانیم بهتر است یک تعریف درست از دایره لغات خوب در فن بیان بدانیم تا بهتر با این مبحث آشنا بشویم.دایره لغات در فن بیان یعنی:
مجموعه کلماتی که فرد در ذهن خود دارد و در صحبت ها از آن میتواند استفاده کند.
با این تعریف متوجه میشویم که داشتن دایره لغات خوب مستلزم داشتن دو توانایی است:
- یادگیری کلمات وسیع و هم معنی و در ذهن داشتن آنها.
- توانایی استفاده از آن کلمات.
داشتن دایره لغات خوب نیازمند این است که شما برای یک کلمه هم معنی و مترادف های آن را بشناسید و همچنین در موضوعی که در حال صحبت کردن درباره آن هستید،کلمات آن حوزه را به خوبی بشناسید و آشنا باشید. پس میتوان خلاصه کرد که برای این که شما بتوانید از دایره لغات خوبی بهرهمند باشید اول باید با کلمات مختلف و مترادف آشنا باشید و بعد نحوه استفاده کردن از آن را بیاموزید.
اهمیت گسترش دایره لغات در فن بیان
احتمالا شما خودتان تا اینجا به اهمیت گسترش دایره لغات پی برده باشید ولی برای این که بهتر بدانید که چرا داشتن دایره واژگان بالا باعث تقویت فن بیان ما میشود، سه دلیل مهم را میتوانیم ذکر کنیم:
1- جذاب شدن کلام
اولین و مهم ترین دلیلی که اهمیت داشتن یک دایره واژگان وسیع و مناسب را به ما گوشزد میکند این است که صحبت های ما افراد را خسته نمیکند و اتفاقی که میافتد این است که کلام ما جذاب میشود چرا که دایره لغات بالا باعث میشود ما از کلمات گوناگون استفاده کنیم و صحبت های ما یکنواخت و تکراری نباشد.
2- تاثیر گذاری بیشتر
وقتی صحبت ما جذاب باشد بدون شک تاثیر گذاری آن هم بالا خواهد رفت چون وقتی افراد با اشتیاق بیشتری به صحبت های ما گوش میدهند،بهتر آنها را میفهمند و بر دلشان بیشتر مینشیند،همین دلیل کافی است که صحبت ما تاثیر گذاری اش چندین درجه بالا برود.
3- قدرت جایگزینی
اگر شما تا الان خواسته باشید برای جمعی سخن بگویید، حتما پیش آمده با این که سخن های خود را از قبل آماده کرده بودید ولی موقع شروع صحبت کلمات از ذهن شما برود. این اتفاق برای سخرانان حرفه ای نیز ممکن است پیش بیاید ولی آنها نگران این موضوع نیستند، چون آنها دایره واژگان بالایی دارند و قادرند سریعاً کلمه هم معنی و مترادف کلمه مد نظر را پیدا کرده و استفاده کنند.
پس اگر به دلایل مختلفی مثل استرس یا قرار گرفتن در جمع های جدید کلمات از ذهن شما رفت، این دایره لغات بالا است که به داد شما خواهد رسید و میتوانید کلمات مناسب را جایگزین کلمه از یاد رفته بکنید.اگر میخواهید راهکارهایی برای رفع استرس در صحبت در جمع را بدانید حتما مقاله ترس از سخنرانی را مطالعه نمایید.
چگونه دایره لغات را افزایش دهیم؟
برای افزایش دایره لغات راهکارهای زیادی وجود دارد که ما در ادامه این مقاله به چند مورد از بهترین راه حل های افزایش دایره واژگان اشاره و به شما معرفی میکنیم که با انجام دادن و ممارست کردن آنها خواهید توانست در مدت زمان کوتاهی دایره واژگان قدرتمندی داشته باشید.
1. دفترچه لغات
ذهن ما قادر نخواهد بود که تمامی کلمات و لغاتی که میشنویم را در خودش حفظ کند بنابراین بهترین راهکار داشتن دفترچه یادداشتی است که به محض شنیدن یک کلمه خوب و زیبا آن را در دفترچه لغات خود ثبت کنیم تا بتوانیم بعدا آن را مرور کنیم و در جای مناسب استفاده نماییم.شما میتوانید به جای دفترچه فیزیکی از نوت تلفن همراه خود نیز استفاده نمایید.یکی از کارهای دیگری که باید با دفترچه خود بکنید این است که سعی کنید برای کلماتی که در آن ثبت میشود یک یا چند مترادف نیز پیدا و یادداشت نمایید.این کار باعث میشود که با هم معنی های یک کلمه آشنا بشوید و در مواقعی که لازم است به جای استفاده از یک کلمه خاص به طور مکرر از هم معنی های آن اسفاده نمایید.
فراموش نکنید که هیچ چیز برای حفظ کردن بهتر از نوشتن نیست.
2. تمرین تندگویی
اگر میخواهید بدانید تمرین تندگویی چیست و چگونه باید انجام بشود،فایل صوتی زیر را بشنوید:
یکی از بهترین تمرین هایی که میتوانید در جهت افزایش دایره لغات خود از آن استفاده نماییید تمرین تندگویی است.تمرین تند گویی به این صورت است یک شما یک موضوع یا یک شیء را انتخاب میکنید و سعی میکند به مدت 2 دقیقه به صورت تند و بدون وقفه درباره آن شرح بدهید.مهم نیست آن شیء یا موضوع چیز خاصی باشد، هر چیزی میتواند باشد و همچنین مهم نیست که صحبتی که میکنید دارای معانی خیلی درستی باشد; هدف در این تمرین این است که از کلماتی که احتمالا در ذهن شما انباشته شده استفاده بشود و بر زبان جاری بشود.با انجام این تمرین به صورت روزانه شما بعد از مدت کوتاهی میتوانید تاثیرش را در صحبت های خود مشاهده نمایید.اگر میخواهید با تمرینات عملی بیشتری در حوزه فن بیان آشنا بشید حتما مقاله تمرینات عملی فن بیان را مطالعه بفرمایید.
3. دقت به کلام دیگران
یکی دیگر از راهکار های افزایش دایره لغات دقت به صحبت های دیگران است.سعی کنید از این به بعد به نوع صحبت کردن دیگران بیشتر دقت کنید. توجه داشته باشید به نکات مثبت و منفی کلام آنها; به این معنی که اگر میبینید آنها از کلمات خوب و زیبا و متنوعی استفاده میکنند آن کلمات را در دفترچه خود ثبت نمایید و سعی کنید مثل آنها سخن بگویید و اگر دیدید که آنها از کلمات نا مناسبی استفاده میکنند، خودتان را جای آن فرد بگذارید و ببینید که آیا اگر شما بودید میتوانستید از چه کلمه بهتری استفاده نمایید.
4. مطالعه
هیچ چیز جای کتاب و مطالعه را نخواهد گرفت.خواندن کتاب در حوزه های مختلف نه تنها به علم و آگاهی شما میافزاید بلکه باعث میشود شما با کلمات جدیدی آشنا بشوید، ساختار جملات را بهتر درک کنید و در نهایت دایره لغات بالاتری را داشته باشید.
5. کلمات جدید را استفاده کنید
یک موضوعی که باید به آن توجه ویژه ای داشته باشید این است که از کلماتی که در دفترچه خود ثبت کردید،استفاده نیز بکنید. سعی کنید از هم معنی کلمات بیشتر استفاده نمایید و جملات خود را آراسته تر بیان کنید، شما میتوانید با مرور دفترچه لغات خود به صورت روزانه در ابتدای روز و استفاده از آنها در طول روز، دایره لغات خود را به صورت فوقالعادهای ارتقا ببخشید. شاید در ابتدا استفاده از کلمات جدید برای شما سخت باشید ولی به مرور و با تمرین این کار برای شما آسان خواهد شد.
6. پیدا کردن ریشه کلمات
خیلی از کلمات وجود دارند که دارای ریشه مشترکی هستند. شما با توجه کردن به عباراتی که میشنوید و یا در روزمره از آنها استفاده میکنید میتوانید ریشه کلمات را پیدا کنید. برای پیدا کردن ریشه چند کلمه شبیه به هم باید به حروف هایی که در آنها تکراری است توجه کنید. مثلا به این سه کلمه توجه کنید: “مفتخر ، فاخر ، افتخار”. با کمی دقت میتوانید ریشه این کلمات را پیدا کنید. این کلمات از ریشه”فخر” هستند. مثل این نمونه سعی کنید در طول شبانه روز به کلمات دقت کنید و ریشه آنان را پیدا کنید. این تمرین میتوانید به رشد دایره لغاتتان کمک خوبی کند.
7. از نوشتن کمک بگیرید
یکی دیگر از روش هایی که میتواند به رشد و توسعه دایره لغات شما کمک کند،تمرین نوشتن متضاد ها و مترادف هاست.برای این تمرین میتوانید یک موضوع را انتخاب نمایید و درباره آن چند خط بنویسید و بعد سعی کنید مترادف و متضاد های کلماتی که در آن موضوع استفاده کرده اید را در بر گه ای یادداشت کنید.سپس با استفاده از آن کلمات متضاد و مترادف یک موضوع جدید را شروع به نوشتن کنید.این تمرین کمک خوبی میکند تا کلمات مترادف و متضاد زیادی در ذهن شما ثبت شود.
8. حل کردن جدول
حل کردن جدول کلمات به شما کمک میکند که با عبارات و کلمات زیادی مواجه شوید و به خاطر پیچیدگی خاصی که در حل کردن جدول وجود دارد،این امکان به وجود میاید که کلمات بیشتر و بهتر در ذهن باقی بمانند.از دیگر مزایای حل کردن جدول که باعث میشود دایره لغات شما تقویت شود این است که همیشه در جداول کلمات حروف و کلمات جدیدی وجود دارد که شما تا به حال آنها را نشنیده اید و این سبب میشود این کلمات به وردپکیج ذهنی شما اضافه شود و در نتیجه دایره لعات شما گسترش پیدا کند.
9. مشاهده فیلم و سریال
یکی دریگر از روش هایی که به وسیله آن میتوانید دایره لغات خود را تقویت و گسترش دهید،مشاهده فیلم ها و سریال های جدید است.اغلب کلمات و جملاتی که بر زبان بازیگران در فیلم ها و سریال ها جاری میشود،حاصل یک نویسنده ای با ذهن خلاق است که احتمالا دارای دایره واژگان بالایی نیز هست.بنابراین با مشاهده این فیلم ها و دقت به کلمات و عبارات استفاده شده در آنها،شما نیز میتوانید دایره واژگان خود را تقویت نمایید.
10.مترادف و متضاد کلمات را بشناسید
اگر بتوانید به خوبی مترادف و متضاد کلمات را بشناسید،همیشه قادر هستید کلمات مناسب را جایگزین کلمات قبلی کنید و این مسئله برای بالا بردن دایره لغات شما بسیار مؤثر خواهد بود.
دایره واژگان زیبا
احتمالا شما نیز در حین شنیدن صحبت دیگران یا دیدن یک برنامه تلویزیونی یا فیلم و.. کلمات زیبا و جالبی را شنیده اید و بعد از شنیدن آن کلمات،دوست داشته باشید که آنها را شما نیز در صحبت هایتان استفاده کنید اما موقع صحبت،هیچکدام از آن کلمات بر زبان شما جاری نمیشود و اصلا یادتان نیست که از آنها استفاده نمایید.دلیل این اتفاق این است که آن واژگان زیبا در وُرد پکیج (word package) یا دایره واژگان ذهنی شما ثبت و ضبط نشده است.پس باید چه کار کرد که آن کلمات و واژگان وارد دایره لغات ذهنی ما شوند؟
برای این کار باید تمرین هایی رو انجام دهید تا واژگان زیبایی که در نظر دارید وارد ورد پکیج شما شوند.یکی از بهترین تمرین ها نوشتن و تکرار جملات کاربردی است.به عنوان مثال شما میخواهید واژه “خرسند” را وارد دایره واژگانتان بکنید.برای این کار باید ابتدا حداقل 10 جمله کاربردی با این کلمه بسازید.مثلاً:
- از دیدن شما خرسند شدم
- همنشینی با شما مایه خرسندی است
- امیدوارم خوش و خرسند باشید
- برای رسیدن بخ خرسندی باید تلاش کرد
- و…
هر چه این جملات را بیشتر کنید و در طول روز آنها را تکرار بکنید،به مرور زمان این کلمات وارد دایره واژگان زیبای شما میشوند.
کلمات جادویی در فن بیان
در دنیای ما کلمات دارای قدرت بسیار بالایی هستند تا حدی که یک کلمه میتواند سبب جنگ و آشوب شود و یک کلمه جنگ را پایان بدهد.در روابط کاری و خانوادگی نیز همینطور است،استفاده از کلمات مناسب میتواند در کار شما موفقیت های زیادی را در بر داشته باشد و یا در خانواده سبب بهبود روابط و تحکیم خانواده شود.کلمات جادویی در فن بیان،کلماتی قدرتمند هستند که تاثیر گذاری بسیار زیادی بر ذهن مخاطب دارد و میتوانید از آنها در تیتر های تبلیغاتی، سخنرانی یا در روابط خود استفاده کنید تا اثر گذار تر باشید.در ادامه ما لیستی 50 تایی از این کلمات را برای شما آماده کرده ایم:
- خارق العاده
- شگفت انگیز
- افسانه ای
- با شکوه
- خوب
- بزرگ
- بهترین
- بهتر نسبت به همیشه
- باور نکردنی
- غیر قابل قبول
- ترسناک
- جالب
- شگفت آور
- حیرت آور
- درخشان
- عالی
- هولناک
- ممتاز
- قابل توجه
- استثنایی
- محسوس
- غیر عادی
- متحیر کننده
- ترس آور
- بسیار بزرگ
- تابان
- گیج کننده
- بیرون از این دنیا
- هنگفت
- با جلال
- مجلل
- درجه عالی
- جدی
- بی همتا
- غیر قابل لمس
- شکست ناپذیر
- بهترین نسبت به همیشه
- عقب افتاده
- بزرگ ترین
- درجه یک
- نخستین درجه
- شاد
- لذت بخش
- سر سپرده
- گیرا
- بی کران
- نا مشخص
- بسیار
- رو بالا ترین نقطه ی جهان
- حیرت انگیز
افزایش دایره لغات کودکان
افزایش دایره لغات کودکان از مهم ترین مسائل فن بیان کودکان است.کودکان از زمانی که میتوانند کلمات را درک کنند،دائم رو به رشد هستند و به مرور زمان سعی میکنند که خودشان نیز آن کلمات را بر زبان جاری سازند،اما برخی از کودکان بخاطر وجود دلایلی چون:استفاده والدین از کلمات تکراری،استفاده والدین از کلمات خیلی ساده و یا دایره لغات پایین والدین،در روند رشد دایره واژگان کند میشوند و این سبب میشود که نتوانند به خوبی منظور خود را به اطرافیانشان انتقال دهند.نداشتن دایره لغات در کودکان زمینه ساز مشکلاتی در آینده نیز خواهد شد و به از دست رفتن بسیاری از فرصت ها خواهد انجامید.در ادامه به چند راهکار مناسب که میتواند دایره لغات کودکانتان را افزایش دهد اشاره مینماییم:
- زمان صحبت کردن با کودک خود را افزایش دهید
- از کودک خود در زمینه های مختلف نظر خواهی کنید
- حروف و کلمات کودک خود را در حین صحبتش کامل نکنید و اجازه دهید سخنش را کامل بیان کند
- از بازی های افزایش فن بیان کودکان استفاده کنید
- او را به استفاده از مترادف های کلملت تشویق نمایید
با رعایت همین چند مورد میتواند تا حد زیادی به افزایش دایره لغات کودکتان کمک بزرگی کنید.
نرم افزار افزایش دایره لغات فارسی
یکی از راه هایی که میتوانید همیشه به لغات جدید فارسی دسترسی داشته باشید،استفاده از نرم افزار افزایش دایره لغات است که میتوانید آن را در گوشی موبایل خود داشته باشید و در مواقع لزوم از آن استفاده نمایید.از بهترین نرم افزارهای موبایل برای افزایش دایره لغات،استفاده از اپلیکیشن های قرهنگ نامه ها یا لغت نامه فارسی است.در ادامه به معرفی چند نرم افزار کاربردی میپردازیم:
1-لغت نامه دهخدا
اگر میخواهید به منبع عظیمی از لغات فارسی و آن هم به صورت آفلاین دسترسی داشته باشید،این اپلیکیشن میتواند برای شما مفید باشد:
دریافت لغت نامه دهخدا (فوق العاده سریع)
2- فرهنگ لغت فارسی
برای دستیابی به 70000 کلمه فارسی و همچنین مترادف ها و متضاد های کلمات میتوانید از اپلیکیشن فرهنگ لغت فارسی استفاده نمایید.
دریافت فرهنگ لغت فارسی
3-فرهنگ لغت پارسیان، لغت نامه هوشمند
این برنامه در بر گیرنده یکصد هزار واژه گلچین شده فارسی است که مبتنی بر گنجینه ارزشمند استاد محمد معین طراحی شده است.
دریافت فرهنگ لغت پارسیان
تست دایره لغات فارسی
برای اینکه بدانید سطح دایره واژگان شما چه مقداری است باید خودتان را آزمایش بکنید.یکی از تکنیک ها و تست هایی که خودتان میتوانید انجام دهید تا سطح دایره لغات خود را محک بزنید،تست 1000 کلمه است.در این تست شما باید یک موضوع خاص را در نظر بگیرید و سعی کنید 1000 کلمه درباره آن بنویسید،بهتر است موضوعی باشد که دربارهی آن اطلاعات کافی داشته باشید تا بتوانید راحت تر بنویسید.بعد از این که 1000 کلمه را نوشتید،باید بررسی کنید و ببینید کلماتی که استفاده کرده اید از چه تنوعی برخوردار است.هرچه تنوع بیشتر باشد،نشان دهنده دایره لغات بالاتری در شماست.برای این که بتوانید راحت تر متن خود را آنالیز کنید میتوانید از ابزار voyant tools استفاده نمایید،کافیست متن خود را کپی کرده و داخل این سایت پیست کنید تا سایت متن و تراکم واژگان شما را آنالیز کند.
جهت مرور میتوانید خلاصه ویدئویی این مقاله را در کلیپ زیر مشاهده نمایید
کتاب افزایش دایره لغات فارسی
همانطور که گفته شد مطالعه به خودی خود باعث افزای دایره لغات ما خواهد شد ولی بعضی کتاب ها هستند که با خواند آنها شما میتوانید با لغات بیشتری در زبان فارسی آشنا شوید و از آنها در روزمره استفاده نمایید.
کتاب شاهنامه فردوسی
فردوسی از نویسندگان و شاعران بزرگی است که یکی از نقطه قوت های کتاب او داشتن لغات و عبارات خاص فارسی به صورت گسترده است که مطالعه آنها میتواند بسیار زیاد در بالابردن دایره لغات فارسی تاثیر گذار باشد.
کتاب لغت نامه دهخدا
لعت نامه ها بسیار میتوانند در فهمیدن معانی کلمات و به دست آوردن مترادف عبارات به ما کمک کند.برای این که بتوانیم همن معنی یک کلمه غیر فارسی و یا فارسی را بفهمیم،مطالعه آن کلمه در لغت نامه به شما توصیه میشود.
شما میتوانید بهترین کتاب های حوزه فن بیان را در مقاله معرفی کتاب فن بیان مشاهده کنید.
دایره واژگان بالا با شرکت در دوره های فن بیان
یکی از بهترین راهکارها برای داشتن فن بیان قوی و همچنین داشتن دایره واژگان قوی شرکت در کلاسها و دوره های فن بیان است. چرا که داشتن فن بیان قوی تنها وابسته به دایره واژگان نیست بلکه دایره واژگان بخشی از این موضوع است. پس برای خوش کلام بودن و جذاب صحبت کردن باید تمامی تکنیک ها و قواعد اصولی فن بیان را بدانید و آن ها را تمرین کنید.
خبر خوب این است که مجموعه عالی آموز دوره غیر حضوری فن بیان را تدوین کرده که شما میتوانید با صرف کمترین زمان و به صورت غیر حضوری با تمامی این فنون و رموز آشنا بشوید.
برای آشنایی بیشتر با دوره غیر حضوری فن بیان روی نام آن کلیک کنید.
دایره لغات در فن بیان pdf
نسخه PDF تمرنهایی که در این مقاله برای تقویت دایره لغات ذکر شد را میتوانید در لینک زیر دانلود کنید:
دانلود PDF دایره لغات در فن بیان
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
6 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
سلام علیکم
مطالب بسیار عالی و کاربردی بود . از شما عزیزان ممنون و سپاسگزارم
خیلی خوشحالیم که مقاله دایره لغات برالی شما مفید واقع شد
سلام
عالی بود ممنونم از تیم مجموعه عالی آموز
سلام خانم میری بزرگوار
تشکر ویژه به خاطر نظر کاربردی شما در مقاله دایره لغات در فن بیان
امیدوارم با اجرای این نکات بتوانید گامی مهم در فن بیان خودتان بردارید.
بسیار عالی بود و مثل همیشه از آموزشهای استاد محیا پور استفاده کردم استاد عالی و بی نظیر هستند.
ممنون از نظرتون
امیدواریم مقاله دایره لغات برای شما مفید بوده باشه