چگونه سنجیده صحبت کنیم؟

* کلمات‌تان بازتاب شخصیت شما هستند.

پدر و مادرمان از کودکی به ما آموخته‌اند که ناسزا نگوییم. استفاده‌نکردن از کلمات زشت و ناسزا، فقط نشانه ادب نیست، بلکه شخصیت افراد را نشان می‌دهد. به‌قول سعدی، «تا مرد سخن نگفته باشد عیب و هنرش نهفته باشد». پس هر آنچه بر زبان می‌آورید، بازتاب شخصیت شما است.

* جهت سنجیده صحبت کردن باید بدانیم کلمات قدرت دارند.

بی‌شک خیلی از شما از سیاست تغییر زبان آگاه هستید. هدف از این سیاست این است که بار منفی را از کلمات بکاهد؛ برای نمونه، در گذشته به افرادی که ازنظر ذهنی از دیگر افراد عقب‌تر بودند «عقب‌مانده ذهنی» می‌گفتند. این کلمه این روزها به‌‌عنوان ناسزا کاربرد دارد و برای اشاره به چنین افرادی از اصطلاح «کم‌توان ذهنی» استفاده می‌کنیم. هدف این کار این است که با استفاده از کلمات زیباتر و مثبت‌تر، از قدرت منفی آنها بکاهیم.

* رابطه با فرد مقابل را در نظر بگیرید.

شاید بتوانید به‌راحتی از دست دوست، خواهر، برادر یا همسرتان عصبانی شوید و هرچه دلتان می‌خواهد به آنها بگویید، اما آیا همین کار را می‌توانید با رئیس‌تان هم انجام دهید؟ قبل از اینکه حرفی به زبان بیاورید، باید رابطه‌تان با طرف مقابل را بسنجید. علاوه بر رابطه، موقعیتی که در آن قرار دارید هم مهم است؛ مثلا در محل کار یا مهمانی کاری، بهتر است جلوی خودتان را بگیرید و اگر قرار است حرفی به رئیس‌تان بزنید که ممکن است او را ناراحت کند، در موقعیت مناسب آن را به زبان بیاورید.

* رنجاندن دیگران

اگر بی‌فکر صحبت کنید، احتمال اینکه باعث ناراحتی و رنجش دیگران شوید، بسیار بالاست. وقتی در گفتگویی احساساتی شوید، احتمال اینکه در برابر صبحت‌های طرف مقابل‌تان واکنش منفی نشان دهید و حرف‌های نسنجیده بزنید، زیاد است.

در اینگونه مواقع باعث ناراحتی طرف گفتگویتان می‌شوید؛ بنابراین داشتن مهارت فکر کردن پیش از حرف زدن در هر شرایطی، بسیار به‌کارتان خواهد آمد.

* دور ماندن از دردسر

بیراه نیست که قدیمی‌ها گفته‌اند، «زبان سرخ، سر سبز می‌دهد بر باد!». گاهی‌ اوقات فکر نکرده حرف زدن، ما را به دردسر می‌اندازد. فرض کنید، در محل کار، رئیس‌تان به شما انجام دادن کاری را پیشنهاد می‌دهد که سخت و ملال‌آور است و شما بدون اینکه فکر کنید، فقط به دلیل خوشامد او، پاسخ مثبت می‌دهید. با این کار خودتان را به دردسر و ناراحتی می‌اندازید.

چه چیزی باعث می‌شود که سنجیده صحبت نکنیم؟

پاسخ این سوال در ویژگی «کنترل رفتار‌های آنی» نهفته است. در واقع توانایی کنترل اصرار به انجام دادن کاری یا واکنش ناگهانی در برابر هر موضوعی که پیش می‌آید را «کنترل رفتار‌های آنی» می‌گویند. اگر این مهارت را نداشته باشید، احتمال اینکه در موقعیت‌های مختلف نسنجیده صحبت کنید، زیاد است.

گاهی‌ اوقات ممکن است از خودتان بپرسید، چرا وقتی با مردم صحبت می‌کنید، نمی‌توانید درست فکر کنید و حرف بزنید؟ یا چرا همیشه حرف‌های اشتباه می‌زنید؟

علت این وضعیت به طور کل در صبور نبودن ، نداشتن مهارت های کلامی و عدم درمان پرحرفی ، نداشتن مهارت‌های شنیدن یا رفتار‌های آنی نهفته است؛ بنابراین برای اینکه بتوانید پیش از حرف زدن، درست فکر کنید، باید هیچ یک از مشکلات فوق را نداشته باشید.

چطور سنجیده صحبت کنیم؟

1. گوش دادن فعال جهت سنجیده صحبت کردن

یکی از ابزارهای برقراری ارتباط درست خوب گوش دادن است. اگر به دقت گوش نکنیم، نمی توانیم پاسخ مناسبی دهیم.

زمانی که شخصی با شما حرف می زند باید به دقت و با تمام وجود به صحبت هایش گوش دهید. گوینده ماهر شنونده ماهر است.

حتماً ارتباط چشمی تان را با شخص گوینده حفظ کنید و اجازه ندهید هیچ چیزی باعث حواس پرتی شما شود.

وقتی کسی با شما صحبت می کند هرگز به این فکر نکنید که قرار است بعد از تمام شدن حرف های آن شخص چه بگویید؟ و به چیزهایی که قرار است بگویید یا داستانی که می خواهید تعریف کنید فکر نکنید!

هرگز حرف طرف مقابل را قطع نکن. در ارتباطات تأکید می شود اگر هم نکته مشترکی با شخصی که در حال صحبت کردن است داری بهتر است بگذاری حرف هایش تمام شود و بعد نکات مشابه خودت را بازگو کنی. خوب گوش دادن از سوء تفاهم ها و اختلافات نیز جلوگیری می کند و سبب درک بهتر افراد از یکدیگر می شود.

2. مدیریت لحن و تن صدا در سنجیده صحبت کردن

بسیاری از اوقات لحن و تن صدای ما می تواند بیانگر حالت احساس ما در آن شرایط باشد و اگر آن را کنترل نکنیم، حتماً اتفاقات بد برایمان رخ خواهد داد. برای سنجیده صحبت کردن و مدیریت احساسات خود، باید توجه داشته باشید که تن صدای خود را باید مدیریت کنید و نگذارید عصبانیت، ناراحتی، خنده یا هر حس دیگری که در آن لحظه به صلاح نیست بر آن غالب شود. یعنی چه؟

تصور کنید فردی یک حرف جدی بر زبان می آورد و پیشنهاد مهمی به شما می دهد و شما در این شرایط، خنده تان می گیرد! خب بدیهی است که اگر خنده شما با صحبت هایتان ترکیب شود، نسنجیده ترین حالت ممکن در صحبت کردن به وجود می آید و به احتمال زیاد فرد مقابل از دست شما ناراحت خواهد شد. درباره عصبانیت و ناراحتی و…. هم همین طور است؛ باید آن ها را کنترل کنید و نگذارید بر شما غالب شوند تا هم قدرت تصمیم گیری بیشتری داشته باشیم و بدانیم رفتار سنجیده و نسنجیده در آن شرایط چیست، و هم احترام فرد مقابل را حفظ کنید.

اگر نمی دانید دقیقاً چطور باید این کار را انجام دهید، پیشنهاد می کنم حتماً سری به مقاله لحن در فن بیان بزنید که بتوانید با استفاده از تکنیک های بی نظیر آن مقاله، به خوبی به این مهم دست پیدا کنید.

3. توجه به زبان بدن

زبان بدن در تعیین اینکه مهارت‌های گفتاری‌تان تا چه اندازه مؤثر هستند، نقشی حیاتی بازی می‌کند. بیایید عناصر اصلی زبان بدن در سخنرانی که مهارت‌ های مکالمه‌ ای را تحت تأثیر قرار می‌دهند ، نگاهی بیندازیم.

• ارتباط چشمی: یکی از اشتباهات رایج که بیشتر افراد در هنگام مکالمات‌شان مرتکب می‌شوند، نگاه نکردن به شنونده‌ها یا مخاطبان‌شان است. آیا شما هم مرتکب این اشتباه شده‌اید؟ این کار را نکنید! زیرا نگاه کردن به چشمان افراد هنگام صحبت کردن با آنها، عموما به عنوان نشانه‌ی اعتماد به نفس شناخته می‌شود.
• حالت بدن: حالت مناسب بدن و صاف نگاه داشتن پشت‌تان، پایه‌ای مستحکم برای زبان بدن است. از خم شدن یا افتاده بودن شانه‌های‌تان هنگام مکالمه اجتناب کنید.
• پیچ دادن و جمع کردن: پیچ دادن و جمع کردن دائمی انگشت‌ها، اعضای صورت یا حرکات پا، می‌تواند تأثیری منفی روی توانایی گفت‌وگوی خوب داشته باشد. پیچ دادن عموما نشانه‌ی این است که فرد آرام، با اعتماد به نفس و مصمم نیست.

4. خوب صحبت کردن را به یک عادت تبدیل کنید.

خوب صحبت کردن یک سبک زندگی است. نمی‌توانید هر وقت نیاز داشتید کلیدی را در ذهن‌تان روشن کنید تا به درست صحبت کردن‌تان کمک کند و هنگامی که دیگر به آن نیاز نداشتید، خاموش کنید. بنابراین اگر در جمع دوستان‌تان هستید، یا همراه شریک زندگی‌تان که در حضورش همه‌ی نقاب‌ها را کنار می‌گذارید، به یاد داشته باشید که عادتِ چه گفتن، چطور گفتن و چه موقع گفتن‌تان را فعالانه کنترل کنید. استاد شدن در هنر گفت‌وگو و درست صحبت کردن، یک سفر آموزشی بلند مدت است که برای طولانی مدت کاربردی است.

در دوره های فن بیان شرکت کنید.

اما یکی دیگر از راه های فوق العاده خوبی که برای تقویت فن بیان و در کل مهارت های مربوط به آن مانند همین سنجیده صحبت کردن معمولاً پیشنهاد می‌شود، شرکت در کلاس های مرتبط با فن بیان است. اگر در این کلاس ها به صورت حضوری شرکت کنید که چه بهتر! اما اگر وقت یا حوصله این کلاس ها را ندارید، پیشنهادی که برایتان دارم این است که در کلاس های غیرحضوری فن بیان شرکت کنید. در این کلاس ها علاوه بر این که مطالب فوق العاده درجه یکی یاد می‌گیرید، تمرین های عملی نیز به شما داده می‌شود که با انجام دادن آن ها، شک نکنید بهترین اتفاقات برایتان رقم خواهد خورد.

مجموعه آموزشی عالی آموز این امکان را برای شما فراهم کرده که دوره‌ی تخصصی فن بیان را به صورت غیر حضوری و با پشتیبانی اساتید این حوزه بگذارنید و بتوانید با یک فن بیان عالی تبدیل به یک مدرس ممتاز و حرفه‌ای بشوید. برای آشنایی بیشتر با این دوره روی دوره غیر حضوری فن بیان کلیک کنید.

سوالات متداول در مورد سنجیده صحبت کردن

چرا باید پیش از حرف زدن، فکر کنیم؟

همه ما انسان‌ها، موجوداتی اجتماعی هستیم و باید هر روز با اطرافیان‌مان ارتباط موثری داشته باشیم ؛ اگر ارتباط خوبی با دیگران برقرار نکنیم ،موارد و مسائل گوناگونی برای مان پیش می آید که گاهی اوقات قابل جبران نیستند.

چه چیزی باعث می‌شود که سنجیده صحبت نکنیم؟

علت این وضعیت به طور کل در صبور نبودن، نداشتن مهارت‌های شنیدن یا رفتار‌های آنی نهفته است؛ بنابراین برای اینکه بتوانید پیش از حرف زدن، درست فکر کنید، باید هیچ یک از مشکلات فوق را نداشته باشید.

مدیریت لحن و تن صدا در سنجیده صحبت کردن چه تاثیری دارد؟

برای سنجیده صحبت کردن و مدیریت احساسات خود، باید توجه داشته باشید که تن صدای خود را باید مدیریت کنید و نگذارید عصبانیت، ناراحتی، خنده یا هر حس دیگری که در آن لحظه به صلاح نیست بر آن غالب شود.

To speak carefully