مهارت ارائه
“چگونگی ارائه هر چیز اهمیت آن را نشان می دهد” این یگی از معروف ترین جملات استیو جابز است و میتواند اهمیت بالای مهارت ارائه را برای ما روشن سازد.تصور کنید که شما مدت زمان بسیار زیادی را صرف انجام تحقیقی علمی و یا دانشگاهی کرده اید و الان باید آن را برای اساتید کنفرانس دهید.اگر نتوانید به خوبی این ارائه را انجام دهید،تمامی زحمات شما از بین خواهد رفت و تمامی تلاش های قبلی شما بی اثر خواهد ماند.چراکه یا مخاطبین شما درست متوجه نمیشوند و یا ساده از کنار آن رد خواهند شد.بنابراین مهم است که بدانید مهارت ارائه چیست و چگونه باید آن را تقویت نمایید.پس تا آخر این مقاله همراه ما باشید تا به بررسی این مباحث بپردازیم.
قبل از هر چیز توصیه میکنیم ویدئو زیر را از روح الله محیاپور (مدرس ارائه و سخنرانی) مشاهده بفرمایید:
مهارت های پرزنتیشن
نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که پرزنتیشن (presentation) یا ارائه شامل چندین مهارت است.گاهی برخی از افراد سخنرانی را همان ارائه میدانند در صورتی که سخنرانی را یکی از زیر مجموعه های ارائه میتوان تعریف کرد و یکی از چند مهارتی است که یک ارائه را میتواند بهبود ببخشد.مهارت هایی که باید بیاموزید تا یک ارائه حرفه ای داشته باشید را میتوان موارد زیر دانست:
- مهارت سخنرانی
- مهارت استفاده از اسلاید و پاورپوینت
- مهارت انتخاب موضوع سخنرانی و ارائه
- مهارت مخاطب شناسی
فرق سخنرانی و ارائه
سخنرانی و ارائه دارای مشترکات بسیار زیادی با هم هستند ولی همانطور که در ابتدای مقاله بیان شد،بهتر است سخنرانی را زیر مجموعه ارائه دانست،چرا که فردی که ارئه را انجام میدهد سخنرانی نیز میکند و لی هر سخنرانی، ارائه را انجام نمیدهد.اما فرق این دو دقیقا چیست؟
به بیان ساده سخنرانی به عملی میگویند که فرد در بالای سن یا پشت تریبون قرار میگیرد و برای جمعی سخن میگوید،بدون این که از ابزار خاصی غیر از بیان و و زبان بدنش استفاده نماید اما در ارائه علاوه بر این که فرد از بیان و زبان بدنش استفاده میکند،از وسائل کمک آموزشی چند رسانه ای مثل اسلاید،صوت،فیلم و… نیز استفاده مینماید.در نتیجه میتوان ارائه را اثر گذار تر از سخنرانی دانست،چرا که در ارائه مخاطبان چیزی که میشنوند را به صورت محسوس تری میبیند و درک میکنند.
اسلاید چیست؟
کلمه اسلاید (slide) در اصل برای عکاسی استفاده میشد و به نوعی فیلم مثبت میگویند که عکس ها رویش ظاهر میشدند.اما منظور ما از اسلاید در ارائه،به هر بخش یا برگه از نرم افزار پاورپوینت (یا نرم افزارهای مشابه) است که مطالب آموزشی ما قرار است روی آنها به نمایش در بیاید و توسط ویدئو پرژکتور یا مانیتور به مخاطب نشان داده شود.
ویژگی های یک ارائه خوب
اما یک ارائه خوب و حرفه ای دقیقا چه جور ارائه ای است؟آیا داشتن اسلاید های زیبا کافی است؟ و یا اینکه سخنران و ارائه دهنده باید مسائل دیگری را در ارائه خودش رعایت کند؟ به صورت کلی اسلایدهای یک ارائه دهنده خوب و حرفه باید این ویژگی ها را داشته باشد تا به بیشترین بازدهی برسد:
اسلاید های آموزشی باید زیبا و استاندارد باشد
هیچکس نمیتواند منکر زیبایی و نظم در خوبی چیزی باشد.این مسئله در مورد اسلاید های آموزشی نیز صادق است.هیچکس دوست ندارد در حین ارائه شما به اسلایدهای نامرتب و با فونت های زشت و یا تصاویر بد و بی کیفیت نگاه کند.اگر میخواهید یک ارائه حرفه ای داشته باشید باید کمی زیبایی شناسی خود را تقویت نمایید و اسلایدهایی زیبا و استاندارد بسازید.
اسلایدها باید تاثیرگذار باشند
در بحث ارائه،اصلی ترین هدف ما در طراحی اسلایدهای آموزشی،بالا بردن تاثیر گذاری است.زیبایی از اهمیت بالایی برخوردار است ولی مهم تر از آن باید اسلایدها به گونه ای طراحی شوند که تاثیرگذار باشند و به بالابردن تاثر پذیری مخاطب کمک کنند.اسلاید ها باید آموزش دیدن را برای مخاطبان ساده تر و جذاب تر کند و این مسئله در نتیجه منجر به بالا رفتن میزان تاثیرگذاری شما در تدریس میانجامد.
از اضافه گویی پرهیز شود
بسیار دیده میشود که مدرسان هرچه را که میخواهند در بیانشان داشته باشند روی اسلاید آموزشی میاورند.اسلایدهای آموزشی اصلا برای این ساخته نشده اند که مثل یک دفترچه یادداشت عمل بکنند.بنابراین باید روی اسلاید مطلبی گذاشته شود که جمله کلیدی شما باشد و شما بتواند حول محور آن جمله، تدریس خود را انجام بدهید.متن اسلایدها باید نه آنقدر زیاد باشد که شما مجبور باشید مدتی آن را انشاء کنید و نه آنقدر کوتاه که خودتان نیز فراموش کنید موضوع این اسلاید چه بوده است.
قرار نیست همه چیز، اسلایدها باشد
توجه نمایید که تمام ارائه شما،اسلایدهای آموزشی نیست.شما باید از فن بیان خودتان نیز بهره ببرید و زبان بدن مناسبی در حین ارائه داشته باشید.شاید لازم باشد برای تاثیرگذاری بیشتر، گاهی از وسائل کمک آموزشی دیگری نیز در حین ارائه استفاده نمایید و یا حتی با مخاطبان خود بازی و تعامل داشته باشید.بنابراین در مسئله ارائه با اسلاید و پاورپوینت نباید افراط به خرج داد.
در ادامه بخوانید:تمرینات عملی فن بیان
نحوه شروع ارائه
یکی از اصلی ترین بخش های هر ارائهای،دقایق اولیه آن است.اگر بتوانید خوب شروع کنید و در همان ابتدا نظر مخاطبان را به خود جلب نمایید،احتمالا تا آخر ارائه نیز شما قادر خواهید بود تمرکز مخاطبان را در دست داشته باشید و آنها را راحت تر به خود جلب نمایید.تکنیک های بسیار زیادی برای شروع خوب یک سخنرانی و ارائه وجود دارد که به صورت خیلی خلاصه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- قبل از هر چیز کاملا مسلط به تمام اسلاید های ارائه باشید.
- از دید خوب مخاطب به خود و پرده نمایش،اطمینان حال کنید.
- چند نفس عمیق بکشید تا جریان خون بهتر شود و استرستان کم شود.
- برای شروع میتوانید از یک شعر،جمله ادبی یا آیه برای شروع سخنرانی و ارائتان بهره ببرید.
- یک سلام و احوال پرسی خوب با مخاطبین داشته باشید.
- یکی از جذاب ترین مباحث خود را برای ابتدای ارائه برگزینید تا نظر مخاطبان جلب شود.
- سعی کنید موضوع یا سوال جالب و چالش برانگیزی را برای شروع مطرح نمایید.
اگر میخواهید با متن ها و شیوه های جذاب شروع ارائه و سخرانی بیشتر آشنا شوید،توصیه میکنیم حتما مقاله متن شروع سخنرانی را مطالعه بفرمایید.
استاندارد ارائه پاورپوینت
از اصلی ترین و کلیدی ترین ابزارها در ارائه، نرم افزار پاورپوینت و اسلایدهایی است که توسط این نرم افزار کاربردی ساخته میشود.بنابراین برای یک ارائه دهنده حرفه ای نیاز است که با استاندارد های ارائه با پاورپوینت آشنا باشد تا هم مخاطبین مطالب را بهتر درک کنند و هم در عین زیبایی،اثرگذاری اسلایدها بالاتر برود.اگر بخواهیم استاندارد ارائه پاورپوینت را به صورت موردی بیان کنیم،میتوانیم به موراد زیر اشاره نماییم:
- اول از همه باید با ابزارهای پاورپویت آشنا باشید
- فونت اسلاید نه زیاد بزرگ و نه خیلی ریز باشند
- فقط عنوان مطالب در اسلاید ذکر شوند
- از نوشتن توضیحات اضافی و زائد پرهیز شود
- رنگ بندی ها باید استاندارد و اصولی باشند
- از تصاویر با کیفیت استفاده شود
- مطالب باید ساده سازی شده باشند
- از فیلم و موسیقی با کیفیت و استاندارد استفاده شود
- ابعاد اسلاید متناسب با ویدئو پرژکتور باشد
در ادامه بخوانید:آموزش مقدماتی پاورپوینت
نحوه شروع ارائه پاورپوینت
“شروع “یکی از مهم ترین و اساسی ترین بخش های یک ارائه میباشد.شروع سخنرانی یا ارائه جذاب، میتواند مخاطبان را تا آخر ارائه ما،سر حال نگه دارد.طبق تحقیقات،بیشترین درصد قضاوت ما توسط مخاطبین، در همان چند ثانیه شروع ارائه میبباشد.پس خیلی مهم است که در ابتدای ارائه مان چه میگوییم و اولین اسلاید پاورپوینت ما چیست؟
روش های زیاد و متنوعی جهت شروع کردن ارائه وجود دارد که با توجه به موضوع ارائه شما و یا مخاطبینتان میتوانید یکی از این روش ها را برگزینید و اولین اسلاید پاورپوینت خودتان را به آن اختصاص دهید.از رایج ترین روش های شروع جذاب ارائه،میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده از یک جمله عجیب و غیر معمول. مثلا:بالاترین لذت،لذت سختی کشیدن است!!!
- یک جمله تاثیر گذار از بزرگان
- آمار و ارقام های عجیب و تکان دهنده
- یک داستان عجیب و تاثیرگذار
در کل سعی کنید ابتدای ارائه خودتان را با چیزی شروع کنید که کمی عجیب به نظر برسد تا جلب مخاطبان به بهترین شکل صورت بپذیرد.
نحوه ارائه پاورپوینت
اگر قصد ساخت یک پاورپوینت حرفه ای را دارید،باید اصول و نحوه ارائه پاورپوینت را به خوبی بدانید.تا اینجای مقاله به صورت کلی با استاندارد های ساخت پاورپوینت آشنا شدید.اما برای ساخت اسلایدهای آموزشی دقیقا باید چه مراحلی را طی کنید تا قادر باشید به مقصود خود دست پیدا کنید و یک ارائه جذاب را به ظهور برسانید؟در ادامه این مراحل را برایتان ذکر مینماییم:
مرحله 1: هدف گذاری
قبل از هر چیزی باید هدف خود را از ارائه خود مشخص کنید.قرار است مخاطبان در انتهای ارائه شما چه چیزی را متوجه شوند و چه چیزی را فرا بگیرند؟اگر به طور دقیق نتوانید هدف خود را مشخص کنید،مطمئنا در ادامه مراحل دچار مشکل خواهید شد.
2. برنامه ریزی
بعد از اینکه به طور دقیق و مشخص هدف گذاری کردید، باید برنامه ریزی کنید که قرار است از چه مسیری مخاطبتان را به آن هدف برسانید.یعنی قرار است شروع،پایان و بدنه ارائه شما چگونه باشد.در مرحله برنامه ریزی باید مسیر یادگیری و نقشه آن را به طور دقیق مشخص کنید.همینطور میتوانید مسیر یادگیری را ار ابتدای اسلایدهای خود قرار دهید تا ذهن مخاطبان را آماده یادگیری نمایید.
3. طراحی جملات
جملاتی که برای تک تک اسلاید های آموزشی خود استفاده مینمایید بسیار با اهمیت هستند.برای هر اسلاید باید به خوبی فکر کنید و بهترین و تاثیرگذار ترین جمله را انتخاب نمایید.بهتر است قبل از شروع طراحی اسلاید ها با پاورپوینت،تمامی جملات را از قبل بر روی کاغذ بنویسید و در صورت نیاز آنها را اصلاح و جا به جا کنید.سعی کنید در جملاتی که انتخاب میکنید،از کلمات پر قدرت استفاده شود و جلب توجه کند و همانطور که قبلا ذکر کردیم،جملات نه زیاد بلند باشند و نه زیاد کوتاه و مبهم.
4. رعایت استانداردها
در ابتدای این مقاله ما استانداردهایی را برای اسلایدهای آموزشی ذکر کردیم.در مرحله چهارم شما باید آن استاندارهارا در نظر داشته باشید و تصاویر و رنگ بندی های مناسبی را برای اسلایدها انتخاب کنید.اگر نیاز است کمی در حوزه رنگ شناسی و تاثیرات آن مطالعه کنید و همچنین از علم طراحی،تا در صورت نیاز بتوانید تصاویر را در جهت تاثیرگذاری بهتر،کمی ویرایش کرده و تغییراتی در آنها اعمال نمایید.
اشتباهات ارائه مطلب
بی توجهی به بعضی از مسائل میتواند میزان تاثیرگذاری ارائه ما را پایین بیاورد و یا باعث شود که ما در ارائه خود به هدفمان دست نیابیم،این اشتباهات میتواند خطاهای رایجی باشد که خیلی از مدرسان و سخنرانان به آن توجهی نمیکنند و همین مسئله سبب میشود که ارائه آنها از کیفیت خوبی برخوردار نباشد.میتوان مهم ترین و رایج ترین این اشتباهات ارائه را موارد زیر دانست:
- به ابزارهای ارائه مثل پاورپویت بیشتر از محتوا اهمیت میدهند.
- به سطح مخاطبان توجه نمیکنند و خیلی ساده و یا خیلی پیچیده سخن میگویند.
- از پاورپوینت به جای دفترچه یادداشت استفاده میکنند (متن خیلی زیاد و آزاد دهنده)
- از رنگ های شبیه هم در پاورپوینت استفاده میکنند (باعث میشود مخاطبان برای دیدن اسلایدها اذیت شوند)
- هیچ گونه آشنایی با تجهیزات ارائه مثل ویدئو پرژکتور ،هدمیک و… ندارند.
- به خوبی مسلط بر محتوای خود نیستند.
اگر شما میخواهید یک ارائه خوب و مفید را به ظهور برسانید،لازم است که یه مواردی که ذکر شد توجه بکنید و تا جای ممکن از آنها اجتناب بورزید.
چگونه کنفرانس مجازی دهیم
یکی دیگر از انواع ارائه که از اهمیت بالایی برخوردار است،کنفرانس دادن است.با توجه به پیشرفت تکنولوژی و همه گیر شدن شبکه های اجتماعی،خیلی از افراد مایل هستند که کنفرانس هایشان به صورت مجازی و غیر حضوری انجام بپذیرد.اگر شما میخواهید یک کنفرانس مجازی ارائه دهید،توجه به نکاتی که در ادامه ذکر میشود،میتواند نتیجه خوبی را برایتان به همراه داشته باشد.
- لباس مرتب و مناسبی بر تن داشته باشید
- از کیفیت صدا و تصویر اطمینان حاصل کنید
- به پس زمینه خود توجه داشته باشید
- محیطی که در دوربین مشخص است را منظم و شکیل کنید
- از قبل به صورت آزمایشی یک کنفرانس مجازی انجام دهید
- قبل از کنفرانس مجازی،صدا و تصویر خود را ضبط کنید و آن را بررسی کنید
- از اسلایدهای مناسب و استاندارد استفاده کنید
- به نور محیط خود توجه داشته باشید
رعایت این نکات میتواند تا حد بسیار زیادی بر بالا بردن کیفیت کنفرانس مجازی شما تاثیر داشته باشد.
نمونه ارائه پاورپوینت
مجموعه عالی آموز سالها است که به صورت تخصصی بر روی مهارت ارائه و اسلاید سازی کار کرده است که در ادامه میتوانید چند نمونه از اسلایدهایی که در دوره های این مجموعه استفاده شده است را مشاهده نمایید:
چگونه مهارت ارائه را یاد بگیریم؟
آموزش های بسیار کمی در کشور وجود دارد که مهارت ارائه و اسلایدسازی را به صورت کامل و حرفه ای آموزش داده باشند.بر همین اساس،مجموعه آموزشی عالی آموز که به صورت حرفه ای سالهاست که در زمینه ارائه و اسلایدسازی حرفه ای فعالیت دارد،بر این شد تا دوره ای جامع و کامل طراحی کند تا اصولی ترین و حرفه ای ترین مباحث مرتبط با ارائه را آموزش دهد و تکنیک های ساخت اسلایدهای استاندارد و زیبا را برای شما مطرح نمایدبرخی از سرفصل های این دوره که تحت عنوان امپراطوری ارائه نام گذاری شده،به شرح زیر است:
- پیکر بندی محتوا
- تولید محتوا بر اساس کارکرد مغز
- اشتباهات اسلاید سازی
- تکنیک های چارت سازی
- آشنایی با سبک های یادگیری
- استانداردهای تصاویر و فیلم ها
- آشنایی با تم های رنگی
- آشنایی و استفاده از ابزارهای پاورپوینت
مهارت ارائه pdf
نسخه PDF این مقاله را میتوانید در ادامه دانلود نمایید.
دیدگاهتان را بنویسید